EcoCertified Solar Parks
Om de klimaatdoelstellingen voor 2030 en 2050 te halen is naast windenergie ook veel zonne-energie nodig. Behalve een groot areaal op daken, infrastructuur en binnenwater zijn ook veldopstellingen nodig. Echter zelfs op Rijksniveau is er discussie over hoe zon het beste in het landschap in te passen is en er is maatschappelijke weerstand. De zonneladder sluit landbouwgronden niet uit om dat zon op land ook nodig is om de doelstellingen in het Klimaatakkoord te halen. We rekenen dus op een toename aan het aantal veldopstellingen van zonnepanelen, doorgaans aangeduid als zonneparken. Het is daarom van belang dat er een oplossing gevonden wordt voor de problemen die de maatschappelijke weerstand veroorzaken.
In de gedragscode van Holland Solar is afgesproken dat de ontwikkelaars van zonneparken hun parken zo zullen inrichten dat deze een meerwaarde hebben voor biodiversiteit, geen schade toebrengen aan de bodem en dat gestreefd wordt naar een groot draagvlak.
Dit zijn echter problemen die samen veroorzaken dat vanuit het perspectief van de energietransitie en de klimaatagenda:
- De realisatie zonneparken achterblijft bij de benodigde noodzakelijke toename;
- Die realisatie met hoge proceskosten te maken heeft;
- In maatschappelijk opzicht te vaak niet optimaal beheerde monofunctionele uitvoeringen van zonneparken tot stand komen; waarbij kansen voor meervoudig ruimtegebruik worden gemist en de beheerkosten op lange termijn onnodig hoog zijn;
- Of dat onzekerheid blijft bestaan over de meerwaarde voor biodiversiteit en effecten op de koolstofbalans van de bodem;
- De businesscase, voor als er straks geen subsidie meer beschikbaar is, te mager is vanwege hoge ontwikkel- en beheerkosten.
We willen bijdragen aan het oplossen van deze problemen. De beoogde producten zijn innovaties die uiterlijk in 2025 tegen zo laag mogelijk maatschappelijke kosten hun eerste toepassing dienen te hebben en tevens bijdragen aan een zo optimaal mogelijke integratie in de omgeving.
Doel van het project
Dit project draagt bij aan oplossingen voor de gesignaleerde knelpunten en problemen op gebied van bodem en biodiversiteit door het beantwoorden van onderzoeksvragen en het toepassen van de wetenschappelijke onderzoekresultaten. De oplossingen krijgen de vorm van richtlijnen voor ontwerp en beheer van zonneparken ten gunste van een meerwaarde voor biodiversiteit en behoud van de bodemkwaliteit. Deze richtlijnen zijn operationeel via het kwaliteitslabel: EcoCertified Solarlabel
Toepassing in en na 2025 van het kwaliteitslabel EcoCertified Solarlabel garandeert dat de parken waarvoor dit is afgegeven een duidelijke meerwaarde hebben voor biodiversiteit en de koolstofopslag in de bodem behouden. Dit neemt belangrijke maatschappelijke bezwaren weg. Bij brede toepassing tot 2030 en liefst verdere ontwikkeling van nog te verwerven wetenschappelijke inzichten zorgt dit ervoor dat de grote opgave voor zon op land sneller en daadwerkelijk gerealiseerd gaat worden ten behoeve van de klimaatdoelstelling.
Resultaat
De kern van het resultaat is een label voor de borging van de in de gedragscode van Holland Solar beloofde meerwaarde, en de richtlijnen voor beheer, inrichting en ontwikkeling van biodiversiteit in zonneparken.
Korte omschrijving van de activiteiten
Het label wordt ontwikkeld door NLGreenlabel. Tien ontwikkelaars van zonneparken gaan ongeveer twintig zonneparken voorzien van experimentele beheerbehandelingen en het onderzoek ondersteunen door de aanschaf van materialen. Bij de Wageningen Universiteit worden drie AIO’s aangesteld: voor onderzoek aan insecten en ecosysteemdiensten, voor onderzoek aan vertebraten (zoogdieren en vogels) en ecologische functioneren, en voor onderzoek aan de bodembiodiversiteit en opslag van organische stof. Dit onderzoek wordt begeleid vanuit Wageningen Research waar complementair onderzoek wordt gedaan aan innovatieve meettechnieken voor biodiversiteit. TNO rekent de consequenties door van concept richtlijnen voor de opbrengst en kosten van zonneparkontwerpen. Adviesbureau Eelerwoude concentreert zich op beheermethoden om zonneparken voor biodiversiteit te beheren. Al deze partijen gaan intensief samenwerken en zullen zich niet beperken tot hun eigen hoofdonderwerp. Via het Nationaal consortium zon in landschap worden de tussenresultaten en het eindresultaat snel uitgewisseld met alle stakeholders zodat de ontwikkelde kennis snel geïmplementeerd kan worden. Door de inzet van vrijwilligers bij het meten van biodiversiteit in zonneparken leggen we een basis voor kennisontwikkeling en de toekomst.
Locatie(s) waar het project wordt uitgevoerd (plaats, land):
Het onderzoek wordt uitgevoerd in een steekproef van ongeveer twintig zonneparken verspreid over Nederland op zand- en kleibodems in open en besloten landschappen.
MOOI-thema waar het project op ingediend wordt:
Het onderzoek vindt plaats in het kader van het thema hernieuwbare elektriciteit op land.
